Okazało się, że formularze wnioskowania o subwencję zostały przygotowane wadliwie, gdyż w sposób błędny automatycznie klasyfikowały mikroprzedsiębiorcę (z obrotem powyżej 2 mln euro rocznie a sumą bilansową poniżej 2 mln euro) jako posiadającego status MŚP. Wynikało to z faktu, iż w formularzach tych nie było miejsca do wpisania przez przedsiębiorców wysokości rocznej sumy bilansowej. Możliwość podania wyłączenie wysokości rocznego obrotu, wprowadzała sytuację, w której z winy formularza system wnioskowania o subwencję kwalifikował wnioskodawców do niewłaściwej grupy.
Następowało to pomimo, że zgodnie z art. 2 ust. 3 Załącznika nr 1 Rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznające niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu, mającego zastosowanie w przedmiotowych sprawach (z uwagi, że Tarcza jest pomocą publiczną), jako mikroprzedsiębiorstwo definiuje się przedsiębiorstwo, które zatrudnia mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót lub roczna suma bilansowa nie przekracza 2 milionów EUR.
Przepis ten należy zgodnie z zasadami logiki prawniczej wykładać w ten sposób, że mikroprzedsiębiorstwem jest takie przedsiębiorstwo, które łącznie spełnia poniże warunki 1 i 2, tj.:
Reasumując, aby zamiast mikroprzedsiębiorcy uzyskać status małego przedsiębiorcy jeżeli zatrudnia się poniżej 10 osób, nie wystarczy mieć obrót powyżej 2 mln EUR, a wymagane jest jeszcze, aby wysokość rocznej sumy bilansowej (wartość aktywów) wynosiła także powyżej 2 mln EUR.
Natomiast w przypadku zatrudniania więcej niż 9 osób (i nie więcej niż 249) dla uzyskania statusu MŚP wystarcza sam fakt zatrudnienia takiej liczby osób, zaś kwestie finansowe (wysokość obrotu lub sumy bilansowej powyżej 2 mln EUR) nie mają znaczenia.
W pierwszym okresie trwania programu Tarczy Finansowej PFR 1.0, wnioskodawca który był mikroprzedsiębiorcą z obrotem rocznym powyżej 2 mln euro nie miał wręcz możliwości złożenia wniosku jak mikroprzedsiębiorca. Nawet po zaznaczeniu właściwej opcji, system po wprowadzeniu kwoty rocznego obrotu, sam przyporządkowywał taką firmę do grona MŚP.
Oznaczało to, że znajdujący się w trudnej sytuacji finansowej związku z wybuchem pandemii COVID przedsiębiorca, chcący otrzymać subwencje zmuszony był przez system do złożenia fałszywego oświadczenia, iż nie jest mikroprzedsiębiorcą (tj. po wpisaniu danych finansowcy i dotyczących zatrudnienia zgodnych z rzeczywistością system nie dawał mu możliwości złożenia wniosku jako miko przedsiębiorca mimo, że zgodnie z przepisami prawa miał taki status, a umożliwiał mu na podstawie tych danych złożenie wniosku wyłącznie jako mały przedsiębiorca, mimo że zgodnie z przepisami prawa takiego statusu nie miał). Ma to o tyle istotne znaczenie, że oświadczenie to, zgodnie z treścią umowy subwencji finansowej, składane było pod groźbą odpowiedzialności karnej.
Wiele firm otrzymało tak wyliczone subwencje (tj. jak dla MŚP a nie dla mikroprzedsiębiorców ), część z tych podmiotów zdążyła spożytkować te środki w dobrej wierze, m.in. na utrzymanie miejsc pracy, a następnie podmioty te były/są wzywane przez PFR do zwrotu otrzymanego wsparcia. Firmy te nie były najczęściej świadome, że uzyskały „złą” subwencję, bo system/PFR sam (na podstawie wprowadzonych przez nich danych zgodnych z rzeczywistością) im ją udzielił.
Co więcej w swoich wezwaniach PFR grozi wysokimi odsetkami oraz informuje o potencjalnej groźbie odpowiedzialności karnej za fałszywie złożone oświadczenie.
Po takim piśmie większość firm zwracała subwencje, mimo braku winy po swojej stronie. Niektórzy przedsiębiorcy znaleźli się w skrajnie trudnej sytuacji i mimo złej koniunktury na rynku zaciągali dodatkowe kredyty, aby tak otrzymaną subwencje zwrócić. Gdyby od razu mieli wiedzę odnośnie tego jaka kwota im przysługuje, na pewno podjęli by inne decyzje biznesowe.
Ten błąd z systemu został po pewnym czasie usunięty, jednak o samym błędzie oraz fakcie jego naprawienia PFR nikogo nie informował. W związku z tym spotkaliśmy się z przypadkami, gdy przedsiębiorca, któremu niezasadnie subwencja za każdym razem była odmawiana (PFR odrzucał wniosek z zupełnie innych przyczyn, całkowicie niezgodnych ze stanem faktycznym), wnioskował wielokrotnie przez system o subwencje, jako MŚP (bo inaczej system mu nie pozwalał). Nawet po usunięciu błędu, za każdym razem składał fałszywe oświadczenie, gdyż przekonany był, że system nadal nie daje mu innej możliwości (bo nie otrzymał informacji, że błąd został usunięty). Sam koncentrował się na nieistniejących błędach wytykanych przez PFR i nie zwracał zupełnie uwagi na to, że system został skorygowany i ma możliwość złożenia wniosku jako mikroprzedsiębiorca.
Błąd formularzy wnioskowania o subwencje z Tarczy jest o tyle kuriozalny, że na stronie PARP (wchodzącego w skład grupy PFR!) jest dostępny niezależny formularz pozwalający na prawidłowe ustalenie jaki status ma dany przedsiębiorca (https://kwalifikator.parp.gov.pl/), tj. wymagający m. in. podania zarówno wysokości rocznego obrotu jak i rocznej lub sumy bilansowej.
Wszystkie teksty publikowane na naszym blogu są wyłącznie naszym spojrzeniem na poruszane tutaj problemy prawne. Prosimy nie traktować ich jako porady prawnej, gdyż konkretne sprawy zawsze wymagają przeprowadzenia indywidualnej analizy.
